Time dergisi, yapay zekâ alanında en etkili kişileri seçtiği TIME100 AI listesinin üçüncü edisyonunu yayımladı. İlk kez 2023’te, OpenAI’nin ChatGPT’yi piyasaya sürmesinin ardından oluşturulan liste, bu yıl da sektörün en güçlü isimlerini bir araya getirdi.
Time, liste için şu yorumu yapıyor:
“Bu yılki liste insan odaklı yaklaşımımızı bir kez daha doğruluyor. 2025’in en önemli yapay zekâ hikâyelerinden biri, insan kaynağı üzerindeki rekabet oldu. Yatırımcılar, girişimlere yüz milyonlarca dolar akıttı; Meta’nın Mark Zuckerberg’ü gibi büyük teknoloji şirketlerinin liderleri ise değerli teknologları çekmek için yüz milyon dolarlık teklifler sundu. Bu transferler bir zamanlar yalnızca akademik çevrelerde görülen yapay zekâ araştırmacıları rekabetini, profesyonel spor kulüplerinin oyuncu transferine benzer bir hâle getirdi. (Zuckerberg’in dikkat çekici iki transferi Alexandr Wang ve Nat Friedman da 2025 TIME100 AI listesinde kendisine eşlik ediyor)”
İnsan odaklı yapay zeka vizyonu
Time, listenin amacını “Yapay zekânın geleceğini yalnızca makineler değil, yenilikçiler, liderler, düşünürler ve sanatçılar belirleyecek” diyerek açıkladı. 2025 değerlendirmesinde öne çıkan konular arasında, yapay zekâ uzmanları için teknoloji şirketleri arasında yaşanan yoğun rekabet dikkat çekti. Büyük şirketlerin, akademik çevrelerden tanınan araştırmacıları transfer etmek için yüz milyonlarca dolarlık teklifler sunduğu vurgulandı.
Öne çıkan isimler
Listede Elon Musk, Sam Altman, Jensen Huang ve Mark Zuckerberg gibi teknoloji dünyasının bilinen liderleri de yer aldı. Ancak Time, bu listenin yalnızca teknoloji devleriyle sınırlı olmadığını, aynı zamanda politikacılar, akademisyenler ve sanatçıların da yer aldığını belirtti.
Yapay zekânın yalnızca teknolojiye değil, yaşam tarzlarına ve küresel politikaya da yön verdiği ifade edildi. Dergi, örnek olarak Atlanta’da yapay zekâ altyapısını oluşturan veri merkezlerinin enerji sistemleri üzerindeki baskısını inceleyen çalışmaları hatırlattı.
Time, “Listede bu kişilerin kararlarının sadece teknoloji sektörünü değil, aynı zamanda yaşam biçimlerimizi ve muhtemel savaşların gidişatını nasıl şekillendirdiğini gösteriyoruz” diyor. Dergi örnek olarak “Justin Worland ve fotoğrafçı Elliot Ross, Atlanta’ya giderek yapay zekâyı mümkün kılan veri merkezleri gibi fiziksel mekânların enerji şebekelerimizi nasıl zorladığını inceledi” diyor.
Time, “Yapay zekâ endüstrisi hızla değişiyor. Yapay zekânın hayatımıza girişi hızlandıkça, gelişmeleri konusunda uyarıda bulunan sesler de çoğaldı. Bu sesler de bu yılki listede kendine yer buldu; örneğin Papa XIV. Leo, araştırmacı Yoshua Bengio ve Fransa Bakanı Clara Chappaz. Ayrıca, insanların yapay zekâ ile birlikte çalıştığında neler olabileceğini keşfeden sanatçılar da listede: Bu sayının kapak görselini hazırlayan Refik Anadol ve oyuncu Natasha Lyonne gibi” yorumunu paylaşıyor.
Refik Anadol’un katkısı
Türk asıllı Amerikalı sanatçı Refik Anadol, yapay zekâyı sanatsal pratiğinin merkezine yerleştiren isimlerden biri olarak listeye girdi. Stüdyosu, özel yapay zekâ modelleri kullanarak büyük ölçekli görsel-işitsel enstalasyonlar üretiyor. Bu eserler, genellikle “makinelerin rüyaları” ya da “halüsinasyonları” olarak tanımlanıyor ve dünyanın önde gelen müzelerinde sergileniyor.
Anadol, bugüne kadar 30 milyon dolardan fazla NFT satışı gerçekleştirdi ve elde ettiği gelirin büyük bölümünü hayır kurumlarına bağışladı. 2024’te Guggenheim Bilbao, Dubai Gelecek Müzesi ve Kunsthaus Zürich gibi prestijli kurumlarda sergiler açtı.
Dataland: Yapay zeka sanatları müzesi
2025 yılı içinde Los Angeles’ta açılacak olan Dataland, “dünyanın ilk yapay zekâ sanatları müzesi” olma özelliğini taşıyor. Müze, sanatçılar için yapay zekâ kaynaklarına erişim fırsatları sunmayı ve yaratıcılıkta eşitsizliği ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Anadol, Nvidia, Samsung ve Google gibi şirketlerle iş birlikleri yaparak milyonlarca insana ulaşan projelere imza attı. Çalışmaları kimi eleştirmenlerce tartışmalı bulunurken, sanatçı eserlerinin amacının yalnızca estetik değil, toplumsal etki yaratmak ve umut aşılamak olduğunu vurguluyor.
Time, Refik Anadol ile ilgili de şu yorumları yapmış:
‘Türk asıllı Amerikalı sanatçı son on yılda yapay zekâ ile kendine özgü bir üslup geliştirdi: Stüdyosu, özel modeller kullanarak hipnotize edici, dönen parçacıkları betimleyen büyük ölçekli görsel-işitsel enstalasyonlar üretiyor; çoğu zaman bunlar makinenin “rüyaları” ya da “halüsinasyonları” olarak çerçeveleniyor ve dünyanın dört bir yanındaki galerileri ve kamusal alanları aydınlatıyor.
Anadol, pratiğinin merkezine yapay zekâyı koyan ticari başarı elde etmiş sanatçılardan biri. 30 milyon dolardan fazla değerde NFT (non-fungible token) sattı ve gelirinin önemli bir kısmını hayır işlerine bağışladı. Sadece geçen yıl, İspanya’daki Guggenheim Bilbao’da, Dubai’deki Gelecek Müzesi’nde ve İsviçre’deki Kunsthaus Zürich’te büyük sergiler açtı.
Artık sanat dünyasının büyük kurumları tarafından benimsenen Anadol, kendi kurumunu inşa ediyor. Los Angeles’ta kuracağı Dataland —“dünyanın ilk yapay zekâ sanatları müzesi” — bu yılın ilerleyen dönemlerinde açılacak. Ona göre, birçok sanatçıyı sınırlayan şey fikir eksikliği değil, bilişim kaynaklarına erişim eksikliği. Müze, bu uçurumu kapatmak için misafir sanatçı programları ve sanat koleksiyonları sunacak. “Gerçekten eşitsizlik olmadan yaratıcılığı açığa çıkarabilmek için Dataland gibi bir kuruma ihtiyacımız var” diyor. Onun umudu, “bu düşünebilen fırçayı diğer sanatçılara da vermek.”
Bazıları tarafından teknik bir öncü olarak görülen Anadol, sık sık Nvidia, Samsung ve Google gibi ortaklarla çalışarak milyonlara hitap eden göz alıcı sanat eserleri üretiyor ve insan-makine işbirliğine dair iyimser bir vizyon sunuyor. Bazı eleştirmenler eserlerinin estetik açıdan hoş ama tartışmalı bir teknolojiyi sorgulamadan yücelttiğini öne sürse de, Anadol çalışmasının amacının hem medyanın sınırlarını zorlamak hem de neşe ve umut uyandırmak olduğunu söylüyor. “Eserlerimiz kesinlikle sadece estetikten ibaret değil” diyor: Her zaman toplumsal etki yaratmaya çalışıyoruz.
TIME100 AI listesinde yer alan isimler
Leaders (Liderler)
Matthew Prince – Co-founder and CEO, Cloudflare
Elon Musk – Founder, xAI
Sam Altman – CEO, OpenAI
Jensen Huang – CEO, Nvidia
Fidji Simo – CEO of Applications, OpenAI
Mark Zuckerberg – Founder and CEO, Meta
Andy Jassy – President and CEO, Amazon
Allie K. Miller – CEO, Open Machine
Dario Amodei – CEO, Anthropic
Strive Masiyiwa – Founder and executive chairman, Cassava Technologies
Cristiano Amon – President and CEO, Qualcomm
Liang Wenfeng – CEO, DeepSeek
Alexandr Wang and Nat Friedman – Superintelligence Lab co-leads, Meta
Ravi Kumar S – CEO, Cognizant
C.C. Wei – Chairman and CEO, TSMC
David Holz – Founder, Midjourney
Ren Zhengfei – Founder and CEO, Huawei
Steve Huffman – Co-founder and CEO, Reddit
Masayoshi Son – Founder, chairman, and CEO, SoftBank
Adam Evans – EVP and GM, Salesforce AI
Rene Haas – CEO, Arm
Wang Xingxing – CEO, Unitree Robotics
Amnon Shashua – President and CEO, Mobileye
Innovators (Yenilikçiler)
Natasha Lyonne – Co-founder, Asteria Film Co.
Refik Anadol – Artist
Alex Blania – Co-founder and CEO, Tools for Humanity
Mike Krieger – Chief product officer, Anthropic
Maithra Raghu – Co-founder and CEO, Samaya AI
Rick Rubin – Music producer
Mati Staniszewski – Co-founder and CEO, ElevenLabs
Peggy Johnson – CEO, Agility Robotics
James Peng – Founder and CEO, Pony.ai
Tareq Amin – CEO, Humain
Mfikeyi Makayi – CEO, KoBold Metals Africa
Sam Rodriques – Co-founder and CEO, FutureHouse
Andy Parsons – Senior director of content authenticity, Adobe
Navrina Singh – Founder and CEO, Credo AI
David Ha – Co-founder and CEO, Sakana AI
Edwin Chen – Founder and CEO, Surge AI
Priya Donti – Assistant Professor, MIT
Alan Descoins – CEO, Tryolabs
Kakul Srivastava – CEO, Splice
Brandon Tseng – Co-founder and president, Shield AI
Denise Herzing – Founder and research director, Wild Dolphin Project
Mitesh Khapra – Associate professor, IIT Madras
Ana Helena Ulbrich – Co-founder and director, NoHarm
Jeff Leek – VP and chief data officer, Fred Hutchinson Cancer Center
Shapers (Şekillendiriciler)
Stuart Russell – Co-founder, International Association for Safe and Ethical AI
Fei-Fei Li – Professor, Stanford University & CEO, World Labs
Peter Thiel – Partner, Founders Fund
David Sacks – White House AI and crypto czar
Henna Virkkunen – EVP for Technological Sovereignty, Security, and Democracy, European Commission
Peter Kyle – U.K. Secretary of State for Science, Innovation and Technology
Chris Lehane – Chief global affairs officer, OpenAI
Marsha Blackburn – U.S. Senator, Tennessee
Jeffrey Kessler – Under Secretary for Industry and Security, U.S. Commerce Department
Joshua Kushner – Founder and managing partner, Thrive Capital
Paula Ingabire – Minister of ICT and Innovation, Rwanda
Bruce Reed – Head of AI, Common Sense Media
Clara Chappaz – Minister for AI and Digital Affairs, France
Sheikh Tahnoun bin Zayed Al Nahyan – UAE National Security Adviser; Chair, G42
Chris Murphy – U.S. Senator, Connecticut
Chase Lochmiller – Co-founder and CEO, Crusoe
Elliston Berry – Activist against AI harms
Doug Matty – Chief digital and AI officer, U.S. Department of Defense
Alex Bores – Assembly member, New York State
Bosun Tijani – Minister of Communications, Innovation, and Digital Economy, Nigeria
Duncan Crabtree-Ireland – Executive director, SAG-AFTRA
Randi Weingarten – President, American Federation of Teachers
Ed Newton-Rex – Founder and CEO, Fairly Trained
Milagros Miceli – Founder, Data Workers’ Inquiry
Abhishek Singh – CEO, IndiaAI Mission
Megan Garcia – Activist against chatbot harms
Oliver Ilott – Director, U.K. AI Security Institute
Thinkers (Düşünürler)
Joanne Jang – Head of model behavior, OpenAI
Yoshua Bengio – Co-president and scientific director, LawZero
Jeffrey Dean – Chief scientist, Google
Daniel Kokotajlo – AI researcher
Yejin Choi – Professor, Stanford University
Jakub Pachocki – Chief scientist, OpenAI
Jared Kaplan – Co-founder and chief science officer, Anthropic
Karen Hao – Author
Pope Leo XIV – Leader, Catholic Church
Cynthia Breazeal – Dean for digital learning, MIT
Kyle Fish – Model welfare lead, Anthropic
Marius Hobbhahn – Co-founder and CEO, Apollo Research
Josh Woodward – VP, Google Labs and Gemini
Regina Barzilay – Professor, MIT
Anton Korinek – Professor, University of Virginia
Hartmut Neven – Founder and lead, Google Quantum AI
Latanya Sweeney – Professor, Harvard University
Miles Congreve – Chief scientific officer, Isomorphic Labs
Heidy Khlaaf – Chief AI scientist, AI Now Institute
Benjamin Rosman – Founding director, MIND Institute
Paola Ricaurte Quijano – Professor, Tecnológico de Monterrey
Ryoji Ikeda – Artist
Dávid Jancsó – Film editor
Xue Lan – Dean, Schwarzman College, Tsinghua University
Pliny the Liberator – Digital jailbreaker
